Terug naar Birkenau

Theater na de Dam 2024
Omroep Flevoland | Black Pencil | Suburbia 
TV programma op 4 mei - 19:00 en 20:20

In het kader van Theater na de Dam maken we met Black Pencil en Omroep Flevoland een muzikaal en theatraal televisieprogramma over (on)vrijheid, geïnspireerd op de getuigenis Terug naar Birkenau van Ginette Kolinka. Het tv-programma is te zien op Omroep Flevoland vóór en ná de Nationale Dodenherdenking, om 19:00 en 20:20 uur.

In april 1944 werd Kolinka, toen negentien, samen met haar vader, een jonger broertje en een neefje in Marseille opgepakt en naar Auschwitz-Birkenau gedeporteerd. Als enige zou ze het overleven, door toeval en geluk. Haar lijdensweg liep van Birkenau naar Bergen-Belsen en Theresienstadt, dat door de Russen werd bevrijd. Als levend geraamte van 26 kilo moest ze lang aansterken voor ze in Parijs op de markt weer een kraam kon openen. 

Na haar pensioen gaf ze haar ervaringen door aan schoolkinderen: ‘De leerlingen houd ik telkens voor: het komt allemaal door haat, pure haat.’ Op 94-jarige leeftijd schreef Kolinka haar getuigenis op in het boek ‘Terug naar Birkenau’ (De Arbeiderspers). Het doel van dit boek is niet om een volledig verslag van Birkenau te geven, maar om ons genoeg te vertellen zodat we nooit zullen vergeten.

De jonge actrices Ezra Koppejan, Rosa Kreulen, Bitha Babazadeh en Yara Brand spelen, vertellen en lezen teksten uit het boek. Ze vertellen het elkaar, spelen het elkaar voor, spreken tegen de camera of praten in zichzelf. Black Pencil musici Jorge Isaac, Esra Pehlivanli, Marko Kassl, Matthijs Koene en Enric Monfort begeleiden het verhaal muzikaal in één vloeiende en onafgebroken camerabeweging, dicht op de huid. In een poging om te vertellen over het onvoorstelbare. 

Black Pencil maakt speciaal voor het programma eigen gecomponeerde muziek en speelt ook werk van de Componist des Vaderlands, Calliope Tsoupaki, Into Space (2022) en muziek van Tolga Zafer, Karadeniz (2007, bewerking door Black Pencil voor dit project), en van Marko Kassl het speciaal voor dit project geschreven Elegy (2024).

Terug naar Birkenau
Originele titel: Retour à Birkenau van Ginette Kolinka en Marion Ruggieri (2019). Vertaling: Eef Gratama. Uitgave van De Arbeiderspers / Singel Uitgeverijen (2020)

Theater na de dam

Het programma is onderdeel van Theater na de dam, het landelijke initiatief op 4 mei van theatermakers en artiesten in heel Nederland.

Op de avond van de Nationale Dodenherdenking worden voorstellingen of lezingen georganiseerd die een actueel perspectief bieden op de Tweede Wereldoorlog en de wereld van vandaag. 

Black Pencil

Black Pencil is een ensemble met meer dan duizend jaar muziekgeschiedenis als speelveld.

De muzikale bezetting van Black Pencil is uniek en de mogelijkheden van een collectie blokfluiten, panfluiten, altviool, accordeon en percussie zijn groot – net als de nieuwsgierigheid en fantasie van de vijf musici.

Suburbia werkte eerder samen met Black Pencil voor Theater na de Dam in 2023 en in 2022 én de muziektheatervoorstellingen Tom op de boerderij (2023) en Lady+Lord MacBeth (2024).

Omroep Flevoland

Omroep Flevoland is de regionale omroep van Flevoland en informeert inwoners van flevoland over wat er zich in de regio afspeelt.

Via radio, televisie, internet, de app en social media brengen zij programma’s met nieuws, achtergronden, cultuur, sport, weer en verkeer uit Flevoland. De uitzending is te zien via tv op KPN 505 en Ziggo 706.

Elegy

Homo homini lupus 

Woorden schieten tekort als we denken aan de gruwelijke daden die de nazi's tegen miljoenen mensen hebben begaan - onuitsprekelijke waarheid - onbegrijpelijk - onvoorstelbaar. Deze Elegy is geïnspireerd op de typische akkoordprogressies (opeenvolging van harmonieën) van de Joodse Klezmer - muziek die als geen ander een treurzang kan verbinden met grenzeloze vreugde.

Marko Kassl, accordeonist van Black Pencil, schreef speciaal voor dit project Elegy.